Thương mại điện tử ở Việt Nam đang ở giai đoạn nào? Và thương mại điện tử đã trải qua những giai đoạn nào ở Việt Nam? Trong bài viết này hãy cùng internetmarketing.vn tìm hiểu Các giai đoạn phát triển của thương mại điện tử cũng như tiềm năng của ngành này tại Việt Nam trong tương lai.
Table of Contents
Vài nét về thương mại điện tử
Thương mại và điện tử
(TMĐT), còn gọi là e-commerce, e-comm hay EC, là sự mua bán sản phẩm hay dịch vụ trên các hệ thống điện tử như Internet và các mạng máy tính. TMĐT dựa trên một vài công nghệ như chuyển tiền điện tử, quản lý chuỗi dây chuyền cung ứng, tiếp thị Internet, quá trình giao dịch online, trao đổi dữ liệu điện tử (EDI), các hệ thống để quản lý sản phẩm tồn kho và các bộ máy tự động lấy dữ liệu. TMĐT hiện đại thường sử dụng mạng World Wide website là một điểm ít nhất nên có trong chu trình giao dịch, cho dù nó có thể gồm có một phạm vi lớn hơn về mặt công nghệ như email, các điện thoại di động cũng giống như điện thoại.
Theo Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), “TMĐT gồm có việc sản xuất, quảng cáo, bán hàng và phân phối hàng hóa được mua bán và thanh toán trên internet Internet, tuy nhiên được chuyển phát một cách hữu hình, cả các hàng hóa giao nhận cũng như những nội dung số hoá thông qua mạng Internet”.
Khi nói về khái niệm TMĐT (E-Commerce)
nhiều người nhầm lẫn với định nghĩa của bán hàng điện tử (E-Business). tuy nhiên, TMĐT đôi khi được coi là tập con của kinh doanh điện tử. TMĐT chú trọng đến việc mua bán online (tập trung bên ngoài), trong khi đó kinh doanh điện tử là việc dùng Internet và các công nghệ Trực tuyến làm ra quá trình hoạt động bán hàng hiệu quả dù có hay vẫn chưa có lợi nhuận, vì lẽ đó tăng ích lợi với khách hàng (tập trung bên trong).
tóm lại, TMĐT chỉ xảy ra trong môi trường kinh doanh mạng Internet và các phương tiện điện tử giữa các nhóm (cá nhân) với nhau thông qua các công cụ, kỹ thuật và công nghệ điện tử. ngoài ra, theo phân tích của các nhà khoa học thuộc đại học Texas (Mỹ), các học giả cho rằng TMĐT và kinh doanh điện tử đều bị bao gồm bởi nền kinh tế Internet.
Các hình thức thương mại điện tử
TMĐT ngày nay liên quan đến Tất cả mọi thứ từ đặt mua thông tin “kỹ thuật số” cho đến tiêu sử dụng online
tức thời, để đặt hàng và dịch vụ thường thường, các dịch vụ “meta” đều tạo điều kiện thuận lợi cho các dạng khác của TMĐT. Ở cấp độ tổ chức, các tập đoàn lớn và các tổ chức tài chính dùng Internet để trao đổi dữ liệu tài chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho kinh doanh nội địa và quốc tế. Tính vẹn toàn dữ liệu và tính an ninh là các sai lầm rất nóng gây giận dữ trong TMĐT.
Hiện nay có nhiều bàn cãi về các hình thức tham gia cũng như cách phân chia các hình thức này
trong TMĐT. nếu phân chia theo đối tượng tham gia thì có 3 đối tượng chính bao gồm: Chính phủ (G – Goverment), DN (B – Business) và người mua hàng (C – Customer hay Consumer). Các dạng hình thức chính của TMĐT bao gồm: DN với DN (B2B); DN với khách hàng (B2C); DN với nhân sự (B2E); DN với Chính phủ (B2G); Chính phủ với DN (G2B); Chính phủ với Chính phủ (G2G); Chính phủ với Công dân (G2C); người mua hàng với người mua hàng (C2C); người mua hàng với DN (C2B); online-to-offline (O2O); Thương mại đi động (mobile commerce hay viết tắt là m-commerce).
Xem thêm: Kiến thức và kĩ thuật kinh doanh kĩ thuật số trong thời kì hiện đại
Thương mại điện tử ở Việt Nam
Tốc độ tăng trưởng cao
Theo Cục TMĐT và Kinh tế số
(Bộ Công Thương), TMĐT B2C (doanh nghiệp và khách hàng) có tốc độ tăng trưởng khoảng 30%/năm, đạt 8,06 tỷ USD vào năm 2018, chiếm 4,2% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Cũng trong năm qua, số người tham gia mua sắm trực tuyến đạt khoảng 39,9 triệu người.
Ông Đặng Hoàng Hải – Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số – dẫn báo cáo mới nhất của Google và Temasek cho thấy, GMV (tổng giá trị giao dịch) của nền kinh tế internet Đông Nam Á (bao gồm các lĩnh vực: Du lịch trực tuyến, TMĐT, truyền thông trực tuyến, gọi xe trực tuyến) đạt 72 tỷ USD trong năm 2018, tăng 37% so với năm 2017. Trong đó, giá trị giao dịch của thị trường Việt Nam đạt 9 tỷ USD và là quốc gia có tỷ lệ phần trăm nền kinh tế internet trên tổng thu nhập quốc dân (GDP) cao nhất khu vực Đông Nam Á với mức 4% trên tổng GDP.
Thị trường TMĐT Việt Nam cũng được mở rộng và đổi mới
Các chuỗi cung ứng truyền thống với sự hỗ trợ của số hóa và công nghệ thông tin đã trở thành chuỗi cung ứng thông minh, đem lại hiệu quả cho nền kinh tế số nói chung cũng như thương mại nói riêng.
Tuy nhiên, tại thời điểm này, ông Đặng Hoàng Hải cũng thẳng thắn thừa nhận hạ tầng cho kinh tế số, như hạ tầng thanh toán điện tử, phân phối điện tử, nhân lực TMĐT và công nghệ thông tin, an toàn an ninh thông tin còn bộc lộ nhiều hạn chế. “Không những thế, một bộ phận doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm cả doanh nghiệp TMĐT còn chưa ý thức được hoặc chưa quan tâm thích đáng đến sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ hiện đại”- ông Đặng Hoàng Hải chỉ rõ.
Phát triển theo chiều sâu
Phát triển
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã và đang triển khai các kế hoạch tổng thể về phát triển TMĐT cho từng giai đoạn 5 năm (hiện nay là Kế hoạch tổng thể cho giai đoạn 5 năm lần thứ ba (2016-2020) theo Quyết định số 1563/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ), cùng với đó là các đề án thuộc Chương trình phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2014-2020 (ban hành tại Quyết định 689/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ).
Trên cơ sở những thành tựu đạt được
trong các giai đoạn trước và triển vọng phát triển của lĩnh vực TMĐT trong thời gian tới, ông Đặng Hoàng Hải cho biết, Bộ Công Thương đề xuất Chính phủ tiếp tục ban hành Chương trình tổng thể phát triển TMĐT quốc gia cho giai đoạn tiếp theo (giai đoạn 2021-2025), trong đó, chú trọng đẩy mạnh đầu tư công nghệ để phát triển TMĐT theo chiều sâu, khuyến khích các doanh nghiệp TMĐT tiên phong tập trung phát triển những ứng dụng tiên tiến trên nền tảng công nghệ mới của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Từ đó, nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh của thị trường TMĐT Việt Nam, coi đây là một động lực phát triển của kinh tế số trong thời gian tới.
Trúc Ly – Tổng hợp
( Tham khảo: vlr.vn, www.btgroup.com.vn)